Les 33: Dezelfde toon met kruis of mol

We hebben geleerd dat een noot met een kruis ervoor een halve toon verhoogd wordt en dat een noot met een mol een halve toon verlaagd wordt. Maar zoals je misschien al is opgevallen, is het niet altijd duidelijk welke we dan moeten gebruiken.

Als we bijvoorbeeld de zwarte toets tussen de C en D op papier willen aangeven, kan dat op twee manieren: we kunnen dit schrijven als een C met een kruis, maar ook als een D met mol. Beide geven precies dezelfde toon aan! (Kijk ook weer naar het toetsenbord van de piano onderaan de pagina.)

Net zo geeft bijvoorbeeld een G met een kruis dezelfde toon aan als een A met een mol.

Welke van de twee wordt dan gebruikt?
Dat maakt eigenlijk niet uit. Kruizen en mollen worden allebei evenveel gebruikt in muziek. Vaak is er wel een voorkeur om de muziek zo leesbaar mogelijk te houden.
Als er bijvoorbeeld al meerdere kruizen in een stukje muziek voorkomen, is het meestal makkelijker weer een kruis te schrijven in plaats van een mol. En andersom, als er al mollen in de muziek voorkomen is het vaak duidelijker mollen te blijven gebruiken.

Ook heeft het een beetje met het soort muziek te maken. Kruizen gebruiken we vaker bij vrolijke muziek, terwijl mollen meestal bij treurige muziek worden gebruikt, maar dit is niet altijd zo.

Voor nu is het belangrijk dat je weet dat een C met een kruis dezelfde toon aangeeft als een D met een mol. Zo kunnen alle zwarte toetsen op de piano met zowel een kruis als een mol aangegeven worden.

Misschien valt je nog wel iets anders op als je bijvoorbeeld naar de E of B kijkt. In de volgende les zullen we zien wat daar gebeurt.